Deddf Rheoli Ceffylau (Cymru) 2014
2014 dccc 3
Deddf gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru i wneud darpariaeth ar gyfer gweithredu mewn perthynas â cheffylau sydd mewn mannau cyhoeddus heb awdurdod cyfreithlon neu sydd ar dir arall heb ganiatâd, ac mewn cysylltiad â hynny.
Gan ei fod wedi ei basio gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru ac wedi derbyn cydsyniad Ei Mawrhydi, deddfir fel a ganlyn:
1Trosolwg
Mae’r Ddeddf hon yn gwneud darpariaeth i awdurdodau lleol ymafael mewn ceffylau, cadw ceffylau a gwaredu ceffylau sydd—
a
mewn mannau cyhoeddus heb awdurdod cyfreithlon, neu
b
ar dir arall heb ganiatâd meddiannydd y tir.
2Pŵer awdurdod lleol i ymafael mewn ceffylau
1
Caiff awdurdod lleol ymafael mewn ceffyl a chadw ceffyl sydd ar unrhyw briffordd, neu mewn unrhyw fan cyhoeddus arall, yn ardal yr awdurdod lleol os oes gan yr awdurdod lleol sail resymol dros gredu bod y ceffyl yno heb awdurdod cyfreithlon.
2
Caiff awdurdod lleol ymafael mewn ceffyl a chadw ceffyl sydd ar unrhyw dir arall yn ardal yr awdurdod lleol os oes gan yr awdurdod lleol sail resymol i gredu—
a
yn achos tir y mae’r awdurdod lleol yn feddiannydd arno, bod y ceffyl yno heb ganiatâd yr awdurdod lleol, neu
b
yn achos tir arall yn ardal yr awdurdod lleol, bod y ceffyl yno heb ganiatâd meddiannydd y tir a bod y meddiannydd yn caniatáu i’r awdurdod lleol ymafael ynddo a’i gadw.
3Hysbysiadau ynghylch ymafael etc.
1
Rhaid i awdurdod lleol, o fewn 24 awr i ymafael mewn ceffyl o dan adran 2, osod mewn lle amlwg yn y man yr ymafaelwyd ynddo, neu gerllaw’r man hwnnw, hysbysiad ysgrifenedig—
a
yn datgan yr ymafaelwyd yn y ceffyl a’r dyddiad a’r amser yr ymafaelwyd ynddo, a
b
yn rhoi manylion ynghylch sut y gellir cysylltu â’r awdurdod lleol.
2
Rhaid i awdurdod lleol, cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol ar ôl ymafael mewn ceffyl o dan adran 2, gymryd camau rhesymol i ddarganfod pwy yw perchennog y ceffyl.
3
Rhaid i awdurdod lleol, o fewn 24 awr i ymafael mewn ceffyl o dan adran 2, roi hysbysiad ysgrifenedig i—
a
cwnstabl, a
b
os ymddengys i’r awdurdod lleol fod person yn berchennog y ceffyl neu’n gweithredu ar ran y perchennog mewn perthynas â’r ceffyl, y person hwnnw.
4
Pan fo awdurdod lleol yn darganfod, o fewn y cyfnod o 7 niwrnod gan ddechrau gyda’r diwrnod yr ymafaelir yn y ceffyl o dan adran 2, mai person na roddwyd hysbysiad ysgrifenedig iddo o dan is-adran (3)(b) yw perchennog y ceffyl, rhaid i’r awdurdod lleol, o fewn 24 awr, roi hysbysiad ysgrifenedig i’r person hwnnw.
5
Rhaid i hysbysiad o dan is-adran (3) neu (4) fod yn ddyddiedig a chynnwys—
a
disgrifiad byr o’r ceffyl,
b
datganiad ynghylch y dyddiad, yr amser a’r man yr ymafaelwyd yn y ceffyl, a
c
manylion ynghylch sut y gellir cysylltu â’r awdurdod lleol.
6
Rhaid i hysbysiad o dan is-adran (3)(b) neu (4) ddatgan hefyd—
a
pam yr ymddengys i’r awdurdod lleol mai’r derbynnydd yw perchennog y ceffyl neu ei fod yn gweithredu ar ran y perchennog mewn perthynas â’r ceffyl, a
b
effaith gweithredu adran 5 mewn perthynas â’r ceffyl (gan gynnwys pryd y bydd y pwerau a roddir gan is-adran (3) o’r adran honno yn dod ar gael).
7
Rhaid i hysbysiad o dan is-adran (3)(a) ddatgan hefyd pwy y rhoddwyd hysbysiad iddo o dan is-adran (3)(b) mewn perthynas â’r ceffyl.
4Costau ymafael etc.
1
Mae perchennog ceffyl yr ymafaelir ynddo gan awdurdod lleol o dan adran 2 yn atebol i dalu i’r awdurdod lleol gostau a dynnir yn rhesymol wrth ymafael yn y ceffyl a’i gadw ac wrth ei fwydo a’i gynnal tra bo’n cael ei gadw.
2
Nid yw’n ofynnol i’r awdurdod lleol ddychwelyd y ceffyl hyd nes y bydd y costau a dynnwyd yn y fath fodd wedi eu talu.
3
Rhaid i’r awdurdod lleol roi hysbysiad i’r perchennog sy’n datgan y swm y mae’r awdurdod lleol o’r farn bod y perchennog yn atebol i’w dalu o dan is-adran (1) ac yn cynnwys esboniad o—
a
sut y pennwyd y swm hwnnw, a
b
yr hawl i gyfeirio anghydfod i’w ddatrys gan Weinidogion Cymru a sut i arfer yr hawl honno.
5Gwaredu ceffylau sydd wedi eu cadw
1
Yn ddarostyngedig i adran 7, mae’r adran hon yn gymwys, ar ôl i awdurdod lleol ymafael mewn ceffyl o dan adran 2—
a
os nad yw perchennog y ceffyl na pherson sy’n gweithredu ar ran perchennog y ceffyl wedi cysylltu â’r awdurdod lleol cyn pen y cyfnod o 7 niwrnod gan ddechrau gyda’r diwrnod perthnasol, neu
b
os yw perchennog y ceffyl neu berson sy’n gweithredu ar ran perchennog y ceffyl wedi cysylltu â’r awdurdod lleol cyn pen y cyfnod hwnnw, er iddo gael hysbysiad o dan is-adran (3) o adran 4, wedi methu â chydymffurfio ag is-adran (1) o’r adran honno cyn pen y cyfnod o 7 niwrnod gan ddechrau gyda’r diwrnod pan gafwyd yr hysbysiad.
2
Ystyr y “diwrnod perthnasol”—
a
os yw’r awdurdod lleol yn rhoi hysbysiad o dan adran 3(4), yw’r dyddiad y rhoddir yr hysbysiad hwnnw, a
b
fel arall, y dyddiad y mae’r awdurdod lleol yn gosod yr hysbysiad o dan adran 3(1).
3
Caiff yr awdurdod lleol werthu’r ceffyl neu ei waredu fel arall (gan gynnwys drwy drefnu i’w ddifa).
4
Pan nad oes unrhyw enillion yn codi o’r gwarediad, neu pan fo swm y costau a dynnir mewn cysylltiad â’r gwarediad yn fwy na swm y cyfryw enillion, mae perchennog y ceffyl yn atebol i dalu i’r awdurdod lleol swm unrhyw gostau a dynnwyd mewn cysylltiad â’r gwarediad, neu’r swm hwnnw sydd dros ben.
5
Pan fo swm unrhyw enillion sy’n codi o’r gwarediad yn fwy na swm y costau a dynnwyd mewn cysylltiad â’r gwarediad, mae’r awdurdod lleol yn atebol i dalu’r swm sydd dros ben i berchennog y ceffyl.
6
Ond nid yw is-adran (5) yn ei gwneud yn ofynnol talu unrhyw swm i berson os yw’r awdurdod lleol wedi talu’r swm hwnnw yn flaenorol i berson yr oedd yn credu’n rhesymol mai hwnnw oedd perchennog y ceffyl.
7
Rhaid i’r awdurdod lleol roi hysbysiad i’r perchennog sy’n datgan y swm y mae’r awdurdod lleol o’r farn bod y perchennog yn atebol i’w dalu o dan is-adran (4) neu y mae’r awdurdod lleol yn atebol i’w dalu o dan is-adran (5) ac yn cynnwys esboniad o—
a
sut y pennwyd y swm hwnnw, a
b
yr hawl i gyfeirio anghydfod i’w ddatrys gan Weinidogion Cymru a sut i arfer yr hawl honno.
6Cofnod o’r ceffylau yr ymdriniwyd â hwy
1
Rhaid i awdurdod lleol gadw cofrestr o’r holl geffylau y mae wedi ymafael ynddynt o dan adran 2.
2
Rhaid i’r gofrestr gynnwys, mewn perthynas â phob ceffyl—
a
disgrifiad byr o’r ceffyl,
b
datganiad ynghylch y dyddiad, yr amser a’r man yr ymafaelwyd ynddo,
c
datganiad ynghylch pryd y cafodd ei gadw, a
d
manylion y camau a gymerwyd i ddarganfod pwy yw ei berchennog,
ac, os yw’r ceffyl wedi ei waredu o dan adran 5, manylion y modd y’i gwaredwyd.
3
Rhaid i’r gofrestr fod yn agored i’r cyhoedd ei gweld (p’un ai yn bersonol neu ar y rhyngrwyd) ar bob adeg resymol.
7Datrys anghydfodau am symiau taladwy
1
Mae’r adran hon yn gymwys pan fo anghydfod yn codi rhwng perchennog ceffyl ac awdurdod lleol o ran—
a
y swm y mae perchennog y ceffyl yn atebol i’w dalu i’r awdurdod lleol o dan adran 4(1) neu 5(4), neu
b
y swm y mae’r awdurdod lleol yn atebol i’w dalu i berchennog y ceffyl o dan adran 5(5).
2
Caiff perchennog y ceffyl, o fewn cyfnod o 7 niwrnod gan ddechrau gyda’r diwrnod y mae’r perchennog yn cael hysbysiad o dan adran 4(3) neu 5(7), gyfeirio’r anghydfod i’w ddatrys gan Weinidogion Cymru drwy roi hysbysiad i Weinidogion Cymru sy’n cynnwys datganiad o’r rhesymau dros godi anghydfod am y swm.
3
Pan fo Gweinidogion Cymru yn cael hysbysiad o dan is-adran (2) rhaid iddynt anfon yr hysbysiad ymlaen i’r awdurdod lleol.
4
Caiff yr awdurdod lleol gyflwyno sylwadau i Weinidogion Cymru o fewn y cyfnod o 7 niwrnod gan ddechrau gyda’r diwrnod y caiff yr hysbysiad a anfonwyd ymlaen iddo o dan is-adran (3).
5
Caniateir i Weinidogion Cymru ei gwneud yn ofynnol i’r awdurdod lleol ddarparu unrhyw wybodaeth a all yn eu barn hwy eu cynorthwyo wrth iddynt ddatrys yr anghydfod.
6
Rhaid i Weinidogion Cymru ddatrys yr anghydfod drwy benderfynu ar swm yr atebolrwydd cyn gynted ag y bo’n ymarferol o dan yr holl amgylchiadau.
7
Pan fo’r anghydfod yn ymwneud ag atebolrwydd o dan adran 4(1), ni chaiff yr awdurdod waredu’r ceffyl tra bo’r anghydfod yn aros iddo gael ei ddatrys gan Weinidogion Cymru.
8Diddymiadau canlyniadol
Mae’r canlynol yn peidio â chael effaith—
a
adran 29 o Ddeddf Cyngor Dinas Caerdydd 1984 (p. xv);
b
yn adran 15(8) o Ddeddf Cyngor Sir Morgannwg Ganol 1987 (p. vii), y geiriau “horses (including ponies, mules, jennets),”; ac
c
yn adran 35(7) o Ddeddf Gorllewin Morgannwg 1987 (p. viii), y gair “horses,”.
9Dehongli
Yn y Ddeddf hon—
-
ystyr “awdurdod lleol” (“local authority”) yw cyngor sir neu fwrdeistref sirol yng Nghymru;
-
mae “ceffyl” (“horse”) yn cynnwys merlen, asyn neu ful neu unrhyw anifail ceffylaidd arall.
10Cychwyn ac enw byr
1
Daw’r Ddeddf hon i rym y diwrnod ar ôl y diwrnod y caiff Gydsyniad Brenhinol.
2
Enw byr y Ddeddf hon yw Deddf Rheoli Ceffylau (Cymru) 2014.